Nhận định và dự báo về tác động của việc các NHTW nới lỏng chính sách tiền tệ và hạ lãi suất mới nhất 2024

Mới đây nhất, Canada là quốc gia đầu tiền thực hiện nới lỏng chính sách tiền tệ và hạ lãi suất, tiếp theo đó là ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã hạ lãi suất cơ bản xuống còn 3,75%, từ mức kỷ lục 4%. Đây là lần giảm lãi suất đầu tiên của ECB kể từ năm 2019. Chúng ta cùng xem và thảo luận rằng, với động thái này sẽ có tác động thế nào đến nền kinh tế thế giới trong thời gian tới nhé:

Tác Động Tích Cực

1. Kích Thích Tăng Trưởng Kinh Tế

   • Chi phí vay vốn giảm: Khi lãi suất giảm, chi phí vay vốn của doanh nghiệp và cá nhân giảm theo, thúc đẩy họ vay vốn để đầu tư vào sản xuất và tiêu dùng. Theo một nghiên cứu của IMF, việc hạ lãi suất có thể tăng trưởng GDP toàn cầu lên đến 0.5% trong ngắn hạn.
   • Tiêu dùng và đầu tư tăng: Lãi suất thấp thúc đẩy người tiêu dùng và doanh nghiệp chi tiêu nhiều hơn, từ đó nâng cao tổng cầu trong nền kinh tế. Chẳng hạn, sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào năm 2020, chi tiêu tiêu dùng ở Mỹ tăng trưởng mạnh mẽ, giúp nền kinh tế phục hồi sau đại dịch COVID-19.

2. Tăng Trưởng Việc Làm

   • Nhu cầu lao động tăng: Khi các doanh nghiệp mở rộng sản xuất và đầu tư, nhu cầu lao động tăng, dẫn đến tăng trưởng việc làm. Ví dụ, trong giai đoạn 2008-2009, chính sách tiền tệ nới lỏng của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đã giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp từ 8.4% xuống 4.1% trong những năm tiếp theo.

3. Tăng Trưởng Lạm Phát

   • Giá cả tăng: Khi tổng cầu tăng mạnh, giá cả hàng hóa và dịch vụ có thể tăng theo, dẫn đến lạm phát. Dữ liệu từ ECB cho thấy, sau khi hạ lãi suất vào năm 2015, lạm phát tại khu vực Eurozone đã tăng từ mức âm 0.1% lên 1.3% vào năm 2017.
   • Kỳ vọng lạm phát: Lãi suất thấp cũng làm tăng kỳ vọng lạm phát, vì người tiêu dùng và doanh nghiệp dự đoán giá sẽ tiếp tục tăng.

4. Tác Động Tích Cực Đến Thị Trường Tài Chính

   • Thị trường chứng khoán tăng điểm: Lãi suất thấp thường làm tăng giá cổ phiếu. Chẳng hạn, sau khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) hạ lãi suất vào năm 2016, chỉ số Nikkei 225 tăng gần 20% trong vòng một năm.
   • Giá trái phiếu tăng: Khi lãi suất giảm, giá trái phiếu hiện tại tăng do lợi suất của chúng trở nên hấp dẫn hơn so với lãi suất hiện tại trên thị trường.

Rủi Ro Tiềm Ẩn

1. Tăng Nợ Công và Nợ Tư Nhân

   • Doanh nghiệp và hộ gia đình vay nợ nhiều hơn: Lãi suất thấp khuyến khích doanh nghiệp và cá nhân vay nợ nhiều hơn, từ đó tăng tổng mức nợ trong nền kinh tế. Dữ liệu từ BIS cho thấy, sau đợt nới lỏng tiền tệ của Fed từ 2008 đến 2015, nợ tư nhân ở Mỹ tăng từ 170% GDP lên 200% GDP.
   • Nguy cơ bong bóng tài sản: Khi vay nợ dễ dàng, có thể dẫn đến tăng giá bất động sản và các tài sản khác, tạo ra nguy cơ bong bóng tài sản. Ví dụ, thị trường bất động sản Trung Quốc đã trải qua sự tăng trưởng nóng sau các đợt nới lỏng tiền tệ, làm dấy lên lo ngại về bong bóng.

2. Lạm Phát Cao

   • Lạm phát ngoài tầm kiểm soát: Nếu lãi suất quá thấp trong thời gian dài, lạm phát có thể vượt khỏi tầm kiểm soát. Điều này đã xảy ra tại Venezuela, nơi lãi suất thấp kéo dài dẫn đến siêu lạm phát.

3. Tác Động Đến Tỷ Giá Hối Đoái

   • Đồng tiền mất giá: Lãi suất thấp hơn thường làm giảm giá trị đồng tiền của quốc gia so với các đồng tiền khác. Sau khi Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) hạ lãi suất vào năm 2015, đồng Euro đã mất giá khoảng 10% so với đồng USD trong vòng một năm, làm tăng chi phí nhập khẩu và ảnh hưởng đến cán cân thương mại.

Dự Báo Trong thời gian tới:

Nhìn chung, việc các ngân hàng trung ương trên thế giới hạ lãi suất và nới lỏng chính sách tiền tệ sẽ tiếp tục là một công cụ quan trọng để kích thích tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh hiện tại. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách cần cẩn trọng trong việc điều chỉnh lãi suất và các biện pháp nới lỏng khác để tránh những hệ lụy tiêu cực như lạm phát cao và tích tụ nợ, đạc biệt là đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam.

Việc theo dõi các chỉ số kinh tế quan trọng như tỷ lệ tăng trưởng GDP, lạm phát, tỷ lệ thất nghiệp, và mức nợ công sẽ giúp các nhà đầu tư và doanh nghiệp đưa ra quyết định đúng đắn trong môi trường kinh tế thay đổi liên tục. Các dự báo từ IMF và World Bank cho thấy, nếu duy trì chính sách nới lỏng hợp lý, kinh tế toàn cầu có thể tăng trưởng từ 3% đến 3.5% trong giai đoạn 2024-2025. Thách thức vẫn còn dài, hy vọng rằng, tất cả chúng ta điều nắm chắc các cơ hội của mình để có một cuộc sống tốt đẹp hơn !
Chúc các bạn thành công và hạnh phúc !