CHUYỆN CỦA AI... CÓ GIỐNG NHƯ CRYPTO LẶP LẠI?

Nhưng rồi, như mọi bước ngoặt của lịch sử, điều người ta từng cười cợt lại trở thành biểu tượng của một thời đại. Những người từng dấn thân, từng bị mỉa mai vì tin vào một tương lai “ảo”, nay trở thành những kẻ nắm giữ giá trị thực – không chỉ là tiền bạc, mà là tầm nhìn.

Tôi còn nhớ, thời điểm ấy, tôi dành phần lớn thu nhập để mua, nghiên cứu và chia sẻ về crypto. Nhưng đáp lại là nhận được những cái cười nhạt, những câu nói rập khuôn kiểu: “Thật chưa thấy gì nói chi tiền ảo.” Vài năm sau, chính những người từng phủ nhận ấy lại lao vào cơn sóng “ảo” – không phải vì hiểu, mà vì sợ bỏ lỡ. Họ không thấy triết lý đằng sau blockchain, không hiểu nguyên tắc của tài sản số, chỉ thấy hào quang của lợi nhuận ngắn hạn. Và kết cục, phần lớn trong họ lạc lối, mất trắng, rồi quay lại oán trách thị trường. Trong khi đó, thế giới âm thầm chuyển dịch, bước sang thời kỳ số hóa tài sản, nơi giá trị không còn đo bằng vật chất, mà bằng dữ liệu, niềm tin và tri thức và cuộc chơi của những cái gọi là ...Dòng tiền !.

Và giờ đây, khi trí tuệ nhân tạo – AI – đang bước vào thời kỳ bùng nổ, tôi lại thấy bóng dáng của crypto năm xưa thấp thoáng đâu đó. Vài năm trước, người ta tiếp cận AI với thái độ hời hợt, thờ ơ. Họ dùng nó để viết vài đoạn văn, viết cái email ...và rồi vẽ vài bức tranh, trả lời vài câu hỏi tầm thường. AI – trong đại đa số chỉ là một món đồ chơi công nghệ, một công cụ “giải trí có chữ”. Nhưng hiện tại, khi AI bắt đầu biết sáng tạo, biết phân tích, biết học, biết phản ứng, và dần dần tạo ra “trí tuệ cho chính nó”, thì thế giới lại sững sờ. Nó không còn là công cụ – nó là hệ sinh thái của tri thức, là cỗ máy của năng suất, là bức gương phản chiếu cách con người hiểu về chính mình.

Câu hỏi đặt ra không phải là “AI có thay thế con người không?”, mà là “Con người hiểu và sử dụng AI như thế nào?”. Bởi vì, giống như crypto, giá trị của AI không nằm ở công nghệ, mà nằm ở nhận thức. Người hiểu AI sẽ tạo ra cơ hội, người không hiểu sẽ tiêu tốn cơ hội ấy vào những thứ vô nghĩa. Cũng như việc nắm giữ crypto không chỉ khiến ta giàu có ở giá trị gia tăng – và chính sự hiểu biết về blockchain, về nguyên tắc vận hành, về triết lý phi tập trung mới giúp ta trở thành người dẫn đầu với mạng lưới tài chính khổng lồ mà nó mang lại. AI cũng vậy: chỉ khi ta hiểu nó để đồng hành, chứ không phải để chạy theo, ta mới có thể khiến nó phục vụ cho cuộc sống, cho sự nghiệp và cho hạnh phúc của chính mình.

Đây không phải trò đùa. Cũng chẳng phải là cuộc cách mạng để “xem chơi”. Crypto đã từng là lời cảnh tỉnh về sự chậm trễ trong nhận thức. Và AI hôm nay, một lần nữa, đang thử thách trí tuệ loài người: Liệu ta có tiếp tục thờ ơ, để rồi mười năm nữa lại tiếc nuối nhìn về hôm nay và tự hỏi – vì sao mình không bắt đầu sớm hơn?

AI, giống như crypto năm xưa, không đợi ai cả. Nó không chỉ là công nghệ – nó là làn sóng đang định hình lại nhân loại. Và trong làn sóng ấy, chỉ có hai loại người: kẻ hiểu và kẻ bị cuốn đi.