ĐẦU TƯ ESG (MÔI TRƯỜNG - XÃ HỘI - QUẢN TRỊ): XU HƯỚNG TẤT YẾU VÀ CƠ HỘI CHO DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

Từ đó, một triết lý đầu tư mới đã vươn lên trở thành xu hướng chủ đạo toàn cầu: ESG. Viết tắt của Môi trường (Environment), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance), ESG là một bộ tiêu chí toàn diện để đánh giá khả năng phát triển dài hạn và những tác động tích cực của một doanh nghiệp. Đây không còn là một lựa chọn "có thì tốt", mà đã trở thành một yếu tố tất yếu, mở ra những cơ hội và thách thức lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam trên con đường hội nhập.

Từ triết lý thích hợp (Niche) đến xu hướng chủ đạo toàn cầu

Ban đầu, đầu tư có trách nhiệm chỉ là một phân khúc nhỏ, dành cho những nhà đầu tư có lý tưởng. Tuy nhiên, sự gia tăng nhận thức về các vấn đề cấp bách như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội và các bê bối quản trị doanh nghiệp đã thúc đẩy ESG vào vị trí trung tâm của các cuộc thảo luận tài chính. Các định chế tài chính hàng đầu thế giới đã nhận ra rằng những công ty thực hành tốt ESG thường là những công ty được quản lý tốt hơn, có khả năng chống chịu rủi ro cao hơn và có tiềm năng tăng trưởng bền vững trong dài hạn.

Giờ đây, ESG không chỉ là về đạo đức. Nó đã trở thành một công cụ quản trị rủi ro và xác định cơ hội đầu tư hiệu quả. Dòng vốn toàn cầu đang có xu hướng dịch chuyển mạnh mẽ vào các tài sản và doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn ESG, tạo ra một áp lực tích cực buộc các công ty trên toàn thế giới phải thay đổi.

Tại sao ESG lại quan trọng đối với Doanh nghiệp Việt Nam?

Đối với một nền kinh tế đang phát triển và hội nhập sâu rộng như Việt Nam, việc nắm bắt xu hướng ESG không chỉ là tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế mà còn là một chiến lược khôn ngoan để tạo ra lợi thế cạnh tranh.

• Thu hút vốn đầu tư ngoại: Đây là lợi ích trực tiếp và rõ ràng nhất. Các quỹ đầu tư lớn từ châu Âu, Bắc Mỹ và Nhật Bản hiện nay đều có những quy định nghiêm ngặt về việc phân bổ vốn vào các công ty có điểm số ESG cao. Một doanh nghiệp Việt Nam có báo cáo bền vững minh bạch và chiến lược ESG rõ ràng sẽ có cơ hội lớn hơn rất nhiều trong việc tiếp cận dòng vốn đầu tư chất lượng cao này.

• Nâng cao uy tín và xây dựng thương hiệu bền vững: Người tiêu dùng hiện đại, đặc biệt là thế hệ trẻ, ngày càng ưu tiên lựa chọn sản phẩm từ các thương hiệu có trách nhiệm với môi trường và xã hội. Thực hành tốt ESG là cách hiệu quả nhất để xây dựng lòng tin và lòng trung thành của khách hàng, tạo ra một giá trị thương hiệu không thể đo đếm bằng tiền.

• Tăng cường khả năng chống chịu và quản lý rủi ro: Một công ty chú trọng đến việc giảm thiểu tác động môi trường sẽ ít bị ảnh hưởng bởi các quy định về khí thải trong tương lai. Một doanh nghiệp đối xử công bằng với người lao động sẽ giảm thiểu nguy cơ đình công hay gián đoạn sản xuất. Một công ty có hệ thống quản trị minh bạch sẽ tránh được các rủi ro pháp lý và tham nhũng. ESG chính là tấm khiên bảo vệ doanh nghiệp trước những biến động khó lường.

Nhận diện cơ hội đầu tư "xanh" tại Việt Nam

Sự chuyển dịch sang ESG tạo ra nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Thay vì chỉ nhìn vào các chỉ số tài chính truyền thống, nhà đầu tư có thể xem xét các doanh nghiệp tiên phong trong các lĩnh vực sau:

• Năng lượng tái tạo: Các công ty hoạt động trong lĩnh vực điện gió, điện mặt trời đang đón đầu xu hướng chuyển dịch năng lượng toàn cầu.

• Nông nghiệp và sản xuất bền vững: Doanh nghiệp áp dụng công nghệ cao để tiết kiệm tài nguyên, sản xuất hữu cơ và đảm bảo chuỗi cung ứng minh bạch.

• Quản lý tài nguyên và môi trường: Các công ty cung cấp giải pháp xử lý nước thải, tái chế rác thải, và các công nghệ xanh khác.

• Doanh nghiệp có chỉ số quản trị cao: Các công ty nằm trong các rổ chỉ số bền vững như VNSI (Vietnam Sustainability Index) thường là những doanh nghiệp có nền tảng quản trị tốt, minh bạch và có tầm nhìn dài hạn.

Thách thức và lộ trình phía trước

Con đường triển khai ESG tại Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức. Nhận thức của nhiều doanh nghiệp còn hạn chế, khung pháp lý và tiêu chuẩn báo cáo vẫn chưa được đồng bộ, và chi phí đầu tư ban đầu cho các công nghệ sạch có thể là một rào cản. Tuy nhiên, đây là những thách thức mang tính giai đoạn. Với sự thúc đẩy từ Chính phủ và áp lực từ thị trường quốc tế, việc xây dựng một hệ sinh thái ESG vững mạnh là điều không thể đảo ngược.

Đầu tư ESG không phải là một trào lưu ngắn hạn, đó là tương lai của ngành tài chính. Đối với các doanh nghiệp Việt Nam, việc tích hợp các tiêu chí ESG vào chiến lược kinh doanh không còn là một chi phí, mà là một khoản đầu tư chiến lược cho sự tăng trưởng bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút nguồn vốn toàn cầu. Đối với các nhà đầu tư, việc bổ sung lăng kính ESG vào quy trình phân tích sẽ giúp họ nhận diện được những công ty thực sự có khả năng tạo ra giá trị bền vững, không chỉ cho cổ đông mà còn cho cả cộng đồng và hành tinh.