Ngày nay, khi trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng thông minh, việc phân biệt đâu là bài viết do con người tạo ra và đâu là sản phẩm của máy móc không còn đơn giản như trước nữa. Nhưng đừng lo, vẫn có những dấu hiệu tinh tế mà bạn có thể để ý để "bắt bài" được. Tôi sẽ chia sẻ với bạn một vài cách nhận biết, dựa trên chính trải nghiệm của mình khi quan sát cách con người viết và cách các bạn AI "nghĩ" để tạo ra một content nhé.
Nào, chúng ta cùng bắt đầu và thử nhìn nhận
.
1. Cảm xúc và cái "tôi" cá nhân
Con người viết thường để lại dấu ấn cá nhân rất rõ. Họ hay lồng ghép cảm xúc, trải nghiệm riêng, thậm chí cả chút vụng về đáng yêu vào bài viết. Ví dụ, một người kể chuyện có thể thêm câu: "Hôm đó trời mưa, tôi ngồi co ro trong quán cà phê và nghĩ mãi về câu hỏi này." Đó là thứ rất tự nhiên, rất đời. Trong khi đó, AI thường giữ giọng điệu trung tính hơn, ít khi "tự sự" kiểu vậy trừ khi được yêu cầu rõ ràng. Nếu bạn thấy một bài viết khô khan, mạch lạc quá mức mà thiếu đi chút lộn xộn của cảm xúc, có thể đó là AI đấy.

2. Sự linh hoạt trong cách lập luận
Con người thường không đi thẳng từ điểm A đến điểm B một cách hoàn hảo. Họ có thể lạc đề một chút, thêm vài câu chuyện ngoài lề, hoặc thậm chí mắc lỗi nhỏ trong cách diễn đạt. Chẳng hạn, khi tranh luận về một vấn đề, người viết có thể chen vào: "À, mà nói đến đây tôi nhớ lần trước mình cãi nhau với bạn về chuyện này, hóa ra cũng chẳng ai đúng." AI thì khác, nó thường "đi đúng đường ray", lập luận chặt chẽ, trơn tru, nhưng đôi khi lại thiếu cái hồn nhiên ngẫu hứng đó.

3. Ngôn ngữ và cách dùng từ
Người viết hay dùng tiếng lóng, thành ngữ, hoặc những cách nói rất "địa phương". Ví dụ, một người Việt có thể viết: "Trời ơi, đọc xong mà tức anh ách!" hay " Văn hoá kinh doanh của chúng tôi là làm việc cháy hết mình chơi nhiệt tình và đôi lúc hơi giật mình " – cái chất cảm thán này khó mà bắt chước hoàn toàn được. AI, dù thông minh đến đâu, cũng thường chọn từ ngữ an toàn, chuẩn mực hơn, ít khi "bung xõa" kiểu vậy. Nếu bạn thấy bài viết nào đó dùng từ quá trơn tru, không có chút phá cách hay sai lệch nào, hãy nghi ngờ một chút nhé.

4. Độ dài và chi tiết không cần thiết
Con người đôi khi dài dòng. Họ thích kể thêm chi tiết, ngay cả khi nó chẳng liên quan lắm đến chủ đề chính. Chẳng hạn, khi viết về cách nấu ăn, họ có thể thêm: "Mình mua mớ rau này ở chợ gần nhà, cô bán hàng còn khen mình khéo chọn nữa." hay " Anh 7 Bông lúa đã giỏi lại còn đẹp troai "...  AI thì hiếm khi làm thế, vì nó được "lập trình" để tối ưu hóa nội dung, đi thẳng vào trọng tâm. Nếu bài viết nào đó ngắn gọn, súc tích đến mức hoàn hảo, có lẽ đó không phải con người viết.

5. Sai sót và sự không hoàn hảo
Đây là điểm tôi thấy thú vị nhất. Con người không hoàn hảo, và bài viết của họ cũng vậy. Ngay cả chính tôi, có rất nhiều lỗi chính tả do cách phát âm vùng miền hoặc có thể đánh máy sai, đôi khi còn dùng sai ngữ pháp, hoặc quên mất ý chính giữa chừng. Những lỗi nhỏ này lại làm bài viết trở nên chân thật hơn. Trong khi đó, AI thường cố gắng tạo ra nội dung "sạch sẽ" nhất có thể, ít sai sót, ít vụng về. Nên nếu bạn đọc một bài viết mà thấy mọi thứ quá chỉn chu, không có lấy một lỗi nhỏ, hãy đặt câu hỏi nhé.

6. Tương tác với bối cảnh thực tế
Con người thường viết dựa trên bối cảnh hiện tại của họ. Họ có thể nhắc đến thời tiết hôm nay, một sự kiện vừa xảy ra, hay đơn giản là tâm trạng lúc đó. Chẳng hạn: "Viết bài này trong lúc chờ xe buýt, lạnh muốn chết luôn." hoặc " Sáng nay trong tiết trời xe lạnh của miền quê đầy nắng gió, tôi có cảm giác như mùa xuân vẫn chưa sẳn sàn bung lụa..." AI thì không có khái niệm "hiện tại" kiểu vậy, trừ khi được cung cấp thông tin cụ thể (Ví dụ như nó ghi là" ngày tháng tôi được cập nhật là 02/03/2025). Nếu bài viết thiếu đi sự kết nối với thực tại, có thể đó là sản phẩm của máy.

7. Một mẹo nhỏ cuối cùng
Nếu bạn vẫn phân vân, hãy thử nhìn cách bài viết phản hồi lại một câu hỏi cụ thể. Con người thường trả lời với sự linh hoạt, đôi khi né tránh hoặc bông đùa. AI thì thường trả lời đúng trọng tâm, nhưng đôi khi hơi "nghiêm túc" quá mức. Ví dụ, nếu bạn hỏi: "Bạn thích trà hay cà phê hơn?" – con người có thể đáp: "Trà thì thanh tao, nhưng sáng nay mệt quá nên phải làm ly cà phê cho tỉnh!" AI thì dễ trả lời kiểu: "Tôi không có sở thích cá nhân, nhưng theo thống kê, cà phê được ưa chuộng hơn." Hoặc .... " việc thích trà hay cà phê sẽ phụ thuộc  vào tập quán sinh hoạt và thói quen cũng con người ở từng quốc gia, ví dụ như Việt Nam thì thích dùng cà phê, còn người Trung Quốc thì lại thích trà "

Trên đây là một vài lưu ý nhỏ, tuy biết rằng không phải ai hay bất kỳ ai cũng đủ tinh tế để đọc và cảm thụ được đâu là do A.I tạo ra hay do ai đó tạo ra...
Nhưng phải công nhận một điều rằng, A.i đã giúp cho chúng ta tiết kiệm thời gian và hoàn thành các công việc rất tốt trong cuộc sống, tuy nhiên, nếu quá lạm dụng nó, thì các nội dung của chúng ta tiếp thụ hàng ngày sẽ trở nên rập khuôn, khuôn mẫu, cứng nhắt và lâu dần chúng ta sẽ không còn phát triển tư duy cãm xúc và phản xạ ngôn từ một cách linh hoạt để nâng cao chất lượng đối thoại. 
Chúc quý vị và các bạn luôn luôn có ý thức và tư duy mạnh mẽ, sử dụng A.I một cách có linh hoạt và chừng  mực, và xây dựng cho chúng ta một tinh thần làm việc với tư duy đổi mới, sáng tạo cũng như mang đậm tính nhân văn - cảm xúc con người !