Giai đoạn 2016-2020, Việt Nam đặt mục tiêu phát triển 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đến nay sau hơn 8 năm, cả nước mới có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (số liệu từ sở khoa học công nghệ TP. Hồ Chí Minh, thì trong 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, TP. Hồ Chí Minh có khoảng 2000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo).

Mô hình phát triển của các trường đại học ở Việt Nam cần phải chuyển sang mô hình mới: trở thành trường đại học khởi nghiệp. Đại học truyền thống với sứ mệnh nghiên cứu và đào tạo (giáo dục) không đáp ứng được yêu cầu mới của cách mạng công nghệ 4.0. Trên thế giới, nhiều trường đại học đã xây dựng các mô hình hỗ trợ khởi nghiệp rất thành công. Dưới đây là một số mô hình nổi bật:

1. Stanford University (Hoa Kỳ)
   Stanford nổi tiếng với hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ. Trường có trung tâm Stanford Center for Professional Development và Stanford Venture Studio, cung cấp không gian làm việc, cố vấn, và mạng lưới hỗ trợ khởi nghiệp. Stanford cũng hợp tác chặt chẽ với Thung lũng Silicon, cung cấp cho sinh viên nguồn tài nguyên phong phú từ các nhà đầu tư và doanh nghiệp hàng đầu.

2. Massachusetts Institute of Technology - MIT (Hoa Kỳ)
   MIT có chương trình nổi bật là Martin Trust Center for MIT Entrepreneurship, hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp từ ý tưởng ban đầu đến phát triển sản phẩm và tiếp cận thị trường. Trường tổ chức các cuộc thi như MIT $100K Entrepreneurship Competition, thúc đẩy sinh viên nghiên cứu và khởi nghiệp từ các dự án khoa học công nghệ. Các mô hình sáng tạo từ MIT đã góp phần ra đời hàng nghìn công ty công nghệ thành công.

3. University of California, Berkeley (Hoa Kỳ)
   UC Berkeley cũng là một đại học có hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh với Trung tâm Sutardja và Jacobs Institute for Design Innovation. Berkeley có chương trình SkyDeck, một vườn ươm và quỹ đầu tư, cho phép sinh viên đưa các dự án khởi nghiệp tiếp cận nguồn vốn và thị trường. Các chương trình của Berkeley không chỉ tập trung vào công nghệ mà còn có những dự án xã hội và môi trường.

4. University of Cambridge (Anh Quốc)
   Cambridge Enterprise là một sáng kiến của Đại học Cambridge giúp sinh viên và giảng viên thương mại hóa các ý tưởng và sáng kiến của mình. Trường còn có Cambridge Judge Business School với các chương trình hỗ trợ từ việc cố vấn đến gọi vốn đầu tư cho các ý tưởng khởi nghiệp.

5. National University of Singapore - NUS (Singapore)
   NUS có chương trình NUS Overseas Colleges (NOC), đưa sinh viên đến các trung tâm công nghệ quốc tế để học hỏi và làm việc. Trường còn có NUS Enterprise, cung cấp không gian làm việc, cố vấn, và hỗ trợ tài chính cho các dự án khởi nghiệp. NUS cũng tổ chức nhiều chương trình hợp tác quốc tế giúp sinh viên xây dựng các sản phẩm và dịch vụ hướng đến thị trường toàn cầu.

6. Technion - Israel Institute of Technology (Israel)
   Technion là trường đại học hàng đầu của Israel về khoa học và công nghệ. Trường có trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp T³ - Technion Technology Transfer, giúp sinh viên và giảng viên thương mại hóa các phát minh và sáng chế. Israel là quốc gia nổi tiếng về khởi nghiệp, và Technion đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền kinh tế sáng tạo của quốc gia này.

7. Tsinghua University (Trung Quốc)
   Đại học Thanh Hoa có trung tâm X-Lab, một nền tảng liên ngành kết nối sinh viên từ nhiều lĩnh vực để phát triển các ý tưởng kinh doanh. Trường còn hợp tác với các công ty lớn như Microsoft, giúp sinh viên tiếp cận công nghệ và thị trường toàn cầu. Trung tâm này đã đào tạo nhiều doanh nhân thành đạt trong lĩnh vực công nghệ cao.

8. HEC Paris (Pháp)
   HEC Paris nổi bật với chương trình HEC Incubator tại Station F, một trong những trung tâm khởi nghiệp lớn nhất châu Âu. Trường cung cấp các dịch vụ cố vấn chuyên sâu, không gian làm việc, và mạng lưới kết nối đầu tư cho sinh viên. Chương trình giúp sinh viên từ ý tưởng đến giai đoạn phát triển và mở rộng doanh nghiệp một cách bài bản.

9. Pontifical Catholic University of Chile (Chile)
   Trường có Centro de Innovación UC Anacleto Angelini, giúp kết nối các dự án khởi nghiệp với các nhà đầu tư và hỗ trợ tài chính. Đây là một trong những trung tâm lớn nhất Nam Mỹ, thúc đẩy sinh viên từ ý tưởng khởi nghiệp đến phát triển sản phẩm và dịch vụ thực tế.

10. Technical University of Munich - TUM (Đức)
    TUM là một trong những đại học kỹ thuật hàng đầu châu Âu, với TUM Entrepreneurship Center hỗ trợ sinh viên và giảng viên chuyển đổi các dự án nghiên cứu thành doanh nghiệp thực tế. Trường cũng có các chương trình hợp tác với nhiều công ty công nghệ lớn, giúp sinh viên tiếp cận nguồn lực và kinh nghiệm từ thực tiễn.

Những mô hình Đại Học khởi nghiệp này cho thấy sự kết hợp giữa giáo dục, nghiên cứu và môi trường hỗ trợ khởi nghiệp mạnh mẽ, giúp sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn phát triển kỹ năng thực tiễn để bước vào thế giới kinh doanh.