- Hệ thống hóa dữ liệu tài chính:
- Thu thập và số hóa toàn bộ hóa đơn, chứng từ, và sổ sách của hộ kinh doanh. Nếu sổ sách chưa đầy đủ, thuê đơn vị kế toán để tái lập báo cáo tài chính, đảm bảo tuân thủ quy định thuế.
- Ví dụ: Một hộ kinh doanh bán tạp hóa có thể sử dụng hóa đơn mua hàng từ nhà cung cấp để chứng minh chi phí đầu vào, giúp công ty mới khấu trừ thuế GTGT.
- Chuyển giao hợp đồng và khách hàng:
- Lập danh sách khách hàng thân thiết và thông báo về sự chuyển đổi, nhấn mạnh rằng công ty mới sẽ tiếp tục cung cấp sản phẩm/dịch vụ với chất lượng tương đương hoặc tốt hơn.
- Ký lại hợp đồng với các nhà cung cấp hoặc đối tác lớn, đảm bảo công ty mới kế thừa các điều khoản ưu đãi (ví dụ: chiết khấu, thời hạn thanh toán).
- Định giá và ghi nhận tài sản:
- Tài sản chuyển giao (như hàng tồn kho, thiết bị) cần được định giá bởi đơn vị độc lập để tránh tranh chấp về giá trị khi cơ quan thuế kiểm tra
- Ghi nhận tài sản vào sổ sách kế toán của công ty dưới dạng vốn góp hoặc tài sản cố định, đảm bảo phù hợp với chuẩn mực kế toán.
- Xây dựng hồ sơ tài chính mạnh:
- Sử dụng lịch sử giao dịch của hộ kinh doanh để chứng minh dòng tiền ổn định, đặc biệt khi xin vay vốn ngân hàng hoặc tham gia đấu thầu. Ví dụ: Báo cáo doanh thu 3 năm liên tiếp từ hộ kinh doanh có thể giúp công ty mới đàm phán lãi suất vay ưu đãi.
- Đảm bảo báo cáo tài chính ban đầu của công ty phản ánh đúng doanh thu, chi phí, và lợi nhuận từ hoạt động của hộ kinh doanh, tạo nền tảng vững chắc cho các năm tiếp theo.
- Tận dụng thương hiệu và uy tín:
- Nếu hộ kinh doanh đã có thương hiệu quen thuộc (ví dụ: “Tạp hóa Ba Râu”), công ty mới có thể giữ tên thương hiệu này (tuân thủ quy định không dùng từ “hộ kinh doanh”) và đăng ký bảo hộ nhãn hiệu để tăng giá trị thương hiệu
Lưu ý quan trọng khi chuyển đổi
- Thời điểm chuyển đổi: Nên thực hiện trước năm 2026 để tận dụng ưu đãi miễn thuế TNDN 3 năm và tránh các yêu cầu khắt khe về hóa đơn điện tử, kê khai thuế thực tế
- Chi phí chuyển đổi: Bao gồm phí đăng ký doanh nghiệp (khoảng 300.000–500.000 VND), phí thẩm định tài sản (nếu có), và chi phí tư vấn pháp lý/kế toán (khoảng 5–20 triệu đồng, tùy quy mô)
- Rủi ro cần tránh:
- Không hoàn thành nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh trước khi giải thể, dẫn đến bị truy thu hoặc phạt.
- Thiếu minh bạch trong chuyển giao tài sản hoặc hợp đồng, gây khó khăn khi cơ quan thuế kiểm tra.
- Không cập nhật hệ thống hóa đơn điện tử hoặc phần mềm kế toán, dẫn đến vi phạm quy định về kê khai thuế.
Chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang công ty nhỏ mang lại nhiều lợi ích vượt trội, từ hạn chế trách nhiệm pháp lý, tăng uy tín thương hiệu, đến tận dụng ưu đãi thuế và cơ hội mở rộng quy mô. Để thực hiện chuyển đổi hiệu quả, cần lập kế hoạch cẩn thận, hệ thống hóa hồ sơ tài chính, và tận dụng các nguồn lực hiện có của hộ kinh doanh (tài sản, hợp đồng, khách hàng). Việc thuê đơn vị tư vấn chuyên nghiệp và đầu tư vào chuyển đổi số sẽ giúp công ty mới xây dựng hồ sơ tài chính minh bạch, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong bối cảnh kinh tế số tại Việt Nam.