“Một doanh nghiệp có thể niêm yết về mặt kỹ thuật chỉ sau vài năm, nhưng để được niêm yết trong lòng nhà đầu tư, họ phải chứng minh sự minh bạch, kỷ luật và trưởng thành trong quản trị – điều cần bắt đầu ngay từ hôm nay.”

IPO – không phải đích đến, mà là kết quả của một hệ thống đã trưởng thành

Trong làn sóng chuyển mình của doanh nghiệp Việt Nam giai đoạn 2025–2030, IPO không chỉ là mục tiêu tài chính, mà là một quá trình “lột xác” toàn diện về cách tư duy, cách quản trị và cách tạo niềm tin.

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp chỉ bắt đầu chuẩn bị IPO khi đã “chạm ngưỡng” niêm yết, dẫn đến thiếu hụt về kiểm soát nội bộ, cấu trúc tài chính, và minh bạch thông tin.
Tuy nhiên, với các nhà đầu tư – đặc biệt là nhà đầu tư tổ chức và quốc tế – IPO không phải là câu chuyện lợi nhuận, mà là câu chuyện về năng lực quản trị.

Do đó, để bước lên sàn trong tâm thế tự tin, doanh nghiệp cần vận hành như một công ty đại chúng ngay từ sớm – từ quy trình nội bộ, công bố thông tin, đến báo cáo tài chính định kỳ.

Kiểm soát nội bộ – “xương sống” của niềm tin và giá trị doanh nghiệp

Không có doanh nghiệp đại chúng nào tồn tại lâu dài nếu thiếu một hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ (Internal Control System – ICS).
ICS không chỉ là công cụ kiểm tra kế toán, mà là cơ chế tự điều chỉnh giúp doanh nghiệp duy trì tính minh bạch, kiểm soát rủi ro và đảm bảo liêm chính tài chính.

Một hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả giúp:

• Ngăn ngừa sai phạm và gian lận, đặc biệt trong các doanh nghiệp đang mở rộng nhanh;
• Đảm bảo tính chính xác của báo cáo tài chính, nền tảng cho quá trình kiểm toán độc lập;
• Tăng cường niềm tin của cổ đông, nhà đầu tư và đối tác tài chính;
• Nâng cao năng lực quản trị rủi ro – yếu tố sống còn khi doanh nghiệp mở rộng sang thị trường quốc tế.

“Kiểm soát nội bộ không chỉ bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro, mà còn là tấm gương phản chiếu giá trị đạo đức và năng lực quản trị của ban lãnh đạo.”

Cấu trúc tài chính – bản đồ DNA cho giá trị doanh nghiệp

Để đạt được định giá cao và duy trì sự tin tưởng của thị trường, doanh nghiệp cần cấu trúc tài chính minh bạch, hợp lý và có tầm nhìn chiến lược.

Một cấu trúc tài chính chuẩn mực bao gồm:

• Phân tách rõ ràng giữa tài sản cá nhân và doanh nghiệp;
• Cơ cấu vốn lành mạnh, tối ưu đòn bẩy tài chính;
• Báo cáo tài chính chuẩn IFRS hoặc chuẩn quốc tế tương đương, giúp nhà đầu tư quốc tế dễ dàng thẩm định;
• Cơ cấu pháp nhân và sở hữu đơn giản, minh bạch, tránh ma trận liên kết phức tạp.

Đây là “ngôn ngữ tài chính toàn cầu” mà các quỹ đầu tư, tổ chức tài chính và sàn chứng khoán quốc tế sử dụng để đánh giá độ tin cậy của doanh nghiệp.

Vận hành như công ty đại chúng – rèn luyện minh bạch và kỷ luật từ sớm

Hành xử như một công ty đại chúng ngay cả khi chưa niêm yết là tư duy của các doanh nghiệp tiên phong.
Điều đó bao gồm:

• Báo cáo tài chính theo quý, có kiểm toán hoặc soát xét độc lập;
• Họp hội đồng quản trị định kỳ, có biên bản và công bố nội bộ;
• Xây dựng bộ phận quan hệ nhà đầu tư (Investor Relations);
• Minh bạch hóa thông tin chiến lược, kết quả kinh doanh và rủi ro;
• Tuân thủ quy trình kiểm toán nội bộ và đánh giá quản trị độc lập hàng năm.

Khi những thói quen này được thiết lập, IPO không còn là cú nhảy lớn, mà là bước tiến tự nhiên của doanh nghiệp đã sẵn sàng.

Bài học thực tiễn: FPT, MWG, Vinamilk và câu chuyện Meeyland

FPT – Minh bạch tạo nên giá trị niềm tin

FPT là hình mẫu về doanh nghiệp Việt chuẩn hóa hệ thống tài chính sớm, áp dụng chuẩn IFRS, và duy trì công bố thông tin minh bạch nhiều năm liền.
Chính sự chuyên nghiệp này giúp FPT không chỉ huy động được nguồn vốn lớn, mà còn trở thành doanh nghiệp Việt được giới đầu tư quốc tế đánh giá cao nhất về chuẩn quản trị.

Thế Giới Di Động (MWG) – Kỷ luật vận hành là sức mạnh

MWG xây dựng mô hình quản trị “cởi mở – có kỷ luật”, với hệ thống kiểm soát nội bộ và quy trình báo cáo tài chính minh bạch.
Khi IPO, MWG không gặp trở ngại lớn vì đã sẵn văn hóa giải trình và dữ liệu chính xác, điều khiến nhà đầu tư tổ chức tin tưởng mạnh mẽ.

Vinamilk – Chuẩn quốc tế, tầm vóc toàn cầu

Vinamilk là một trong những doanh nghiệp đầu tiên chuẩn hóa kiểm toán quốc tế Big4 liên tục, công bố báo cáo quản trị minh bạch, và tuân thủ quản trị công ty theo chuẩn OECD.
Nhờ đó, Vinamilk không chỉ lớn mạnh trong nước mà còn trở thành thương hiệu niêm yết được tôn trọng trong khu vực.

Meeyland – Bước ra quốc tế bằng chuẩn quản trị toàn cầu

Mới đây, Meeyland (Meey Group) – doanh nghiệp công nghệ bất động sản Việt Nam – đã công bố kế hoạch niêm yết tại sàn Nasdaq (Mỹ).
Điểm đáng chú ý không nằm ở tham vọng, mà ở cách Meeyland chuẩn bị:

• Xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ và báo cáo tài chính theo chuẩn quốc tế,
• Phát triển bộ phận IR kết nối thường xuyên với giới đầu tư,
• Và quan trọng nhất, duy trì văn hóa minh bạch, chuẩn mực trong từng quyết định tài chính.

Đây là một dấu hiệu tích cực cho thấy doanh nghiệp Việt đã sẵn sàng vươn ra toàn cầu – không chỉ bằng sản phẩm, mà bằng chất lượng quản trị.

Chuẩn bị sớm – tạo giá trị dài hạn và niềm tin bền vững

IPO là thước đo năng lực quản trị, không chỉ là chiến lược huy động vốn.
Một doanh nghiệp có thể niêm yết nhanh, nhưng chỉ doanh nghiệp có kỷ luật, kiểm soát và minh bạch thật sự mới có thể duy trì giá trị lâu dài trên thị trường tài chính.

Do đó, xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ, cấu trúc tài chính chuẩn chỉnh, và vận hành như công ty đại chúng từ sớm
chính là con đường duy nhất để doanh nghiệp Việt tiến xa, bền vững và hội nhập thành công vào thị trường vốn quốc tế.

“Doanh nghiệp không thể chờ đến khi niêm yết mới minh bạch.
Minh bạch là hành trình, không phải sự kiện.”